26/01/2025

Chậm lại… để thấu cảm với chính mình và với người khác

Thấu cảm và kết nối là những điều cần có thời gian; hãy kiên nhẫn và dành thời gian chất lượng cho nhau trong từng khoảnh khắc.

Rate this post

Ý chính trong bài:

Ai trong chúng ta cũng đều có thể hoàn thiện bản thân hơn nữa. Chúng ta có thể thử “nói chậm” hơn một chút, lắng nghe người khác chăm chú hơn, và kiên nhẫn hơn với chính mình cũng như với mọi người. Chúng ta có thể học cách sống chậm lại, nuôi dưỡng sự tò mò và cởi mở với thế giới xung quanh.

Một bước quan trọng trong quá trình hoàn thiện bản thân là nhận ra rằng, mỗi người chúng ta không bao giờ có thể thấu hiểu hoàn toàn những trải nghiệm của người khác. Suy nghĩ này sẽ thôi thúc ta nhìn sâu hơn vào nội tâm và chủ động rèn luyện sự thấu cảm cho chính mình.

Sự thật là có nhiều người vẫn chưa thực sự biết cách thấu cảm. Đây không phải là lời trách móc hay chỉ trích, mà là sự thừa nhận về một khó khăn chung của xã hội mà chúng ta phải đối mặt.

Thấu cảm là một điều không dễ dàng, nhất là trong một xã hội mà sự nhạy cảm về mặt cảm xúc thường không được khuyến khích, và con người ta cũng không có đủ không gian để xử lý hay giải tỏa cảm xúc. Dù chúng ta đã bắt đầu quan tâm, tìm hiểu về tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng lòng thấu cảm trong cộng đồng, nhưng con đường phía trước vẫn còn rất dài.

Thấu cảm là khi ta đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu họ, thay vì áp đặt suy nghĩ của bản thân lên trải nghiệm của người đó. Thấu cảm đòi hỏi chúng ta phải cảm nhận được những cảm xúc của người khác như thể chính mình đang trải qua vậy. Để rèn luyện sự thấu cảm, ta có thể chủ động lắng nghe mà không vội vàng giải thích hay đưa ra lời khuyên; ghi nhận những cảm xúc của đối phương mà không nhất thiết phải đồng tình với họ. Ta có thể làm điều này bằng cách đặt những câu hỏi tinh tế, tóm tắt lại những gì mình đã nghe được, hoặc phản hồi lại những cảm xúc mà họ đã thể hiện.

Tôi nhớ có lần trong một buổi giám sát trị liệu, một chuyên viên tập sự đã hỏi, khi nào thì chúng tôi có thể đi sâu vào phân tích nguyên nhân gốc rễ và can thiệp, thay vì chỉ dừng lại ở việc xây dựng mối quan hệ trị liệu. Câu trả lời của tôi là, chúng ta chỉ có thể tiến hành những bước này có được sự tin tưởng và gắn kết nơi thân chủ, mà điều này thường cần có thời gian – đôi khi là vài tuần, thậm chí vài tháng.

Lời khuyên của tôi tuy đơn giản nhưng rất quan trọng: Hãy chậm lại, lắng nghe một cách chăm chú, và thực sự hiện diện với những trải nghiệm mà thân chủ đang chia sẻ. Đón nhận những gì họ bộc lộ mà không cần vội vàng tìm kiếm giải pháp. Không cần phải đưa ra câu trả lời hay lời giải thích ngay lập tức; đôi khi, chỉ cần hiện diện bên cạnh họ cũng đã là sự hỗ trợ quý giá nhất rồi.

Hơn nữa, sự thấu cảm có mối liên hệ mật thiết với sự tự nhận thức của chúng ta. Khi ta dành thời gian để lắng nghe và thấu hiểu những cảm xúc của chính mình, ta sẽ có thể tương tác với người khác một cách chân thành và cảm thông hơn.

Về vấn đề này, nhiều người trong chúng ta – dù là những người lãnh đạo, các bậc cha mẹ, nhà trị liệu tâm lý hay những người có uy tín trong cộng đồng – cũng thường vội vàng thúc giục người khác “phải mạnh mẽ lên” hoặc “phải cố gắng lên”, đặc biệt là khi người khác đó đang đau buồn. Nếu ta không bao giờ nên khuyên một người với vết thương đang chảy máu rằng “cứ kệ để nó tự lành đi”, thì ta cũng không nên thúc ép người khác hãy nhanh chóng vượt qua những cảm xúc khó của họ, nhất là khi người đó đang phải đối mặt với những biến cố nghiêm trọng.

Đôi khi, ta cần để cho người khác được trút bỏ nỗi lòng đang nặng trĩu, được đau buồn và than khóc. Dù sẽ đến lúc họ cần phải làm gì khác đi, nhưng ở thời điểm hiện tại ta cũng nên chấp nhận rằng, họ chưa sẵn sàng cho điều đó. 

Cuối cùng, trong một thế giới thường đặt nhu cầu của người khác lên trên nhu cầu của bản thân, việc quan tâm chăm sóc chính mình là điều vô cùng quan trọng. Hãy lắng nghe cơ thể, để ý đến những cảm xúc của bản thân. Bởi sự thấu cảm đích thực không chỉ dành cho người khác, mà còn là điều ta cần dành cho chính mình.

Tác giả: Dara Winley, Ph.D.
Biên dịch: Đào Thị Nguyên Hoàng – Thạc sĩ Tâm lý học
Biên tập: AGATE
Theo Psychology Today

bạn bè biết ơn cảm xúc chăm mình chăm sóc bản thân

Đánh giá bài viết

Rate this post

Nhận thông báo bài viết mới mỗi tuần từ Agate

    Bình luận (0)

    Leave a Reply

    Your email address will not be published. Required fields are marked *