“Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy/ Ta có thêm ngày nữa để yêu thương” – câu thơ của tác giả Kahlil Gibran (1883-1931) được nhà văn Nguyễn Nhật Ánh dịch lại chính là châm ngôn sống của nhiều người về lòng biết ơn sâu sắc. 

Vậy, lòng biết ơn là gì? 

Chúng ta được tiếp cận khái niệm này ngay từ bé qua sách giáo khoa đạo đức hay lời nhắc nhở của ông bà, bố mẹ. 

Nhưng có thể bạn chưa biết, lòng biết ơn bắt nguồn từ tiếng Latin “gratia”, chỉ một cảm xúc mạnh mẽ của con người. 

Cảm ơn mỗi ngày được sống chính là lòng biết ơn, trân trọng, nâng niu tình cảm gia đình giản dị cũng là lòng biết ơn,… Lòng biết ơn hiện hữu ở nhiều “hình dạng” khác nhau, từ những thứ nhỏ bé đến cả điều lớn lao. 

Bạn có thể hiểu đơn giản, lòng biết ơn là sự tự nhận thức và trân trọng những điều tốt đẹp xảy ra trong cuộc sống và dành thời gian đánh giá cao điều đó. 

Lợi ích đằng sau việc thực hành lòng biết ơn mỗi ngày 

Mỗi ngày thức dậy, cảm ơn vì mình còn được sống, được hưởng bầu không khí trong lành, cả ngày của bạn bắt đầu một cách năng lượng, tươi mới. 

Không phải ai cũng có một gia đình trọn vẹn, cơ hội đến trường nên việc trân trọng những điều bạn đang có ở thời điểm hiện tại thật sự có ý nghĩa rất lớn. Từ đó, bạn trân quý những khoảnh khắc nhỏ mà thường ngày bỏ qua, quan tâm nhiều hơn tới gia đình và xây dựng tình thương với những người xung quanh. 

Lòng biết ơn mang sức mạnh lan tỏa. Khi biết ơn một ai đó, bạn làm tăng mức độ tin cậy và nâng cao sự đánh giá tốt của mình đối với người khác, từ đó biết tôn trọng lẫn nhau và tạo dựng mối quan hệ lành mạnh. 

Hành trình của lòng biết ơn cần sự luyện tập bền bỉ 

Theo Trung tâm Nghiên cứu nhận thức chánh niệm của UCLA tuyên bố rằng lòng biết ơn thực sự thay đổi cấu trúc thần kinh trong não, khiến chúng ta cảm thấy hạnh phúc và hài lòng hơn. 

Dưới góc nhìn khoa học, cảm giác biết ơn, đánh giá cao người khác khi họ làm điều gì đó tốt cho chúng ta sẽ kích hoạt các hormone “hạnh phúc” và giúp hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Bằng cách kích hoạt trung tâm phần thưởng của não bộ, việc dành cho nhau sự biết ơn sẽ thay đổi cách chúng ta nhìn thế giới và bản thân theo hướng tích cực. 

Trong cuốn sách Upward Spiral, tiến sĩ Alex Kord có đề cập đến việc lòng biết ơn buộc chúng ta phải tập trung vào những mặt tích cực của cuộc sống. 

Để viết một cuốn nhật ký cảm ơn hay “note” lại vài dòng cuối ngày những khoảnh khắc mà chúng ta trân quý, không chỉ ngày một ngày hai mà đó là cả quá trình nhận thức, thấu hiểu. Bạn phải thật sự mở lòng từ bên trong, quan sát dòng chảy bên ngoài và tìm thấy những điều tích cực nhỏ bé xuất hiện mỗi ngày.

Biết ơn, trân trọng những thứ đang có, những điều đã và đang diễn ra giúp chúng ta biết nhìn cuộc sống dưới một lăng kính tích cực, cảm nhận được niềm vui, hạnh phúc căng tràn. Không những thế, bạn còn đẩy lùi được những cảm xúc tiêu cực, lo lắng và mệt mỏi khi đối diện với khó khăn, thử thách. Không ít lần phải đối mặt với kì thi căng thẳng kéo dài nhưng bạn biết ơn sự cố gắng nỗ lực của bản thân cũng như nhận được lời động viên của gia đình, bạn lại được tiếp thêm động lực để bước tiếp. 

Tác dụng của việc thực hành lòng biết ơn không ngay lập tức và kết quả tích cực cũng không xuất hiện một cách đầy kì diệu. Giống như việc chăm sóc một hạt giống lớn lên thành cái cây, có quả ngọt, lòng biết ơn cũng cần đến sự chăm sóc, duy trì và nuôi dưỡng mỗi ngày.

Đi tìm những phương pháp luyện tập lòng biết ơn hiệu quả

Đâu là phương pháp luyện tập để bạn tìm thấy niềm vui và sự hạnh phúc từ lòng biết ơn? 

Chắc hẳn bạn sẽ cần đến vài “tip” nhỏ dưới đây. 

Đánh giá cao bản thân

Không một người nào có thể tìm thấy sự thoải mái, an yên từ việc “vạch lá tìm sâu”,  quá chú tâm vào những điểm yếu và rơi vào vòng xoáy nghi ngờ bản thân. Đã đến lúc đặt cho chính mình những câu hỏi:

Bạn đã nỗ lực như thế nào trong năm vừa qua để đạt được một kết quả học tập tốt? 

Bản thân đã quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ gia đình, bạn bè như thế nào? 

Những đức tính hay tài năng nào của bạn được người xung quanh đánh giá cao?

Dành một vài phút để hồi tưởng và ghi lại những điều tốt đẹp của bản thân mình. Cũng đừng ngại dành lời khen cho sự nỗ lực cố gắng của bạn. Tự “vỗ về” chính mình bằng những từ như xinh đẹp, kỷ luật, tốt bụng, đáng yêu,… và chú ý điều đó có thật sự khiến bạn tốt hơn không. Trân trọng, biết ơn bản thân cũng là cách để chúng ta sống trọn vẹn với những niềm vui. 

Ghi nhật ký về lòng biết ơn

Nhật ký biết ơn là không gian để bạn ghi lại những khoảnh khắc, những điều diễn ra mà chính mình trân trọng. Đó cũng là liều thuốc hữu hiệu cho sức khỏe tinh thần. Hãy ngồi xuống và ngẫm lại những giây phút, những sự việc, những con người đã khiến bạn hạnh phúc và cảm ơn họ. Bắt đầu nói cảm ơn từ những điều nhỏ nhất: ngôi nhà mà bạn ở, bữa sáng được mẹ chuẩn bị mỗi ngày, bài học bạn học được ở trường hay lời khen của một ai đó dành cho bạn,… Ngay cả giây phút bạn ngồi ghi chép tất cả cũng chính là khoảnh khắc mà bạn nên biết ơn. Tất cả đều “xứng đáng” nhận được một lời cảm ơn. 

Thử bắt đầu bằng cách đặt bút và ghi chép lại ngay từ những điều nhỏ bé nhất, bạn sẽ thấy sự thay đổi bất ngờ: 

Thăm hỏi, tri ân

Những người đã giúp đỡ và hỗ trợ vô điều kiện đều có ý nghĩa rất lớn đối với chúng ta. Đó có thể là một người bạn đã cùng đồng hành trong kì thi chuyển cấp, bác bảo vệ tận tình chỉ đường khi bạn đi lạc trong những ngày đầu lên đại học. Bạn có thể quan tâm, thăm hỏi, cảm ơn hay dành một cuộc gặp mặt cuối tuần để có thể bày tỏ sự yêu quý, kính trọng, biết ơn từ đó vun đắp cho những mối quan hệ tốt đẹp.

Đón nhận hạnh phúc

Đừng ngần ngại đón nhận hạnh phúc. Bạn thật sự xứng đáng với sự nỗ lực, chăm chỉ để có thể đạt được kết quả hiện tại. Dù một bước ngoặt nhỏ hay một thành công lớn cũng đáng để ghi nhận và biết ơn tại thời điểm đó. Việc chấp nhận hạnh phúc sẽ khiến bạn trân quý hơn những gì đang có. Học cách khen ngợi sự cố gắng của bản thân sẽ tạo nội lực mạnh mẽ và chuẩn bị về mặt tinh thần tốt hơn khi phải đối mặt với những khó khăn trong tương lai. Vậy nên, bạn có thể tự hào hơn về bản thân mình sau khi chuẩn bị một bữa cơm tối tươm tất cho gia đình nhé. 

Xây dựng “mối quan hệ tri ân” – Thiết lập “đôi bạn tri ân”

Hành trình nuôi dưỡng lòng biết ơn sẽ tốt hơn khi có một người bạn đồng hành. Đó có thể là bố mẹ, anh chị hay người bạn của mình. Chỉ cần dành một vài phút mỗi ngày hoặc mỗi tuần để trao đổi, chia sẻ thoải mái về những điều mình và đối phương biết ơn. Bạn có thể nhấc máy gọi cho đứa bạn ở xa để kể về niềm vui nhỏ vì được anh chị trong trường giúp đỡ tận tình ngày đầu nhập học. Bởi vì lòng biết ơn có sức lan tỏa rất lớn, nên việc chia sẻ suy nghĩ của bạn về vấn đề này chính là cách tuyệt vời để duy trì, củng cố lòng biết ơn cũng như tạo dựng những niềm vui trong cuộc sống hằng ngày. Ai là người đầu tiên bạn đang muốn trao đổi về vấn đề này ngay bây giờ và bạn đã sẵn sàng để bắt đầu một cuộc trò chuyện về lòng biết ơn với người bạn của mình chưa?

Như vậy, lòng biết ơn có tác dụng tích cực đến não bộ, giúp thay đổi cách nhìn của chúng ta đối với bản thân và thế giới theo hướng tốt đẹp hơn. Không chỉ thế, chúng ta có thể tìm thấy niềm vui, nuôi dưỡng niềm hạnh phúc từ bên trong bằng cách thực hành lòng biết ơn mỗi ngày bằng những phương pháp đơn giản. Bây giờ thì, có điều gì bạn đang biết ơn hay muốn nói lời cảm ơn với ai đó, bắt đầu thực hiện ngay thôi!

Reference 

1. Positive Psychology: The Neuroscience of Gratitude and Effects on the Brain (positivepsychology.com)
2. Positive Psychology: Benefits of Gratitude: 28+ Surprising Research Findings (positivepsychology.com)
3. VOH: Lòng biết ơn là gì? Ý nghĩa của lòng biết ơn trong đời sống hiện nay? (voh.com.vn)