Ý chính trong bài:

• Bạn đang chật vật với những mục tiêu năm mới “hoành tráng”? Bài viết giúp bạn tiếp cận sự phát triển bản thân theo cách nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.
• Thay vì ép buộc bản thân thay đổi, hãy lắng nghe cơ thể và tập trung vào những hành động nhỏ giúp bạn cảm thấy tốt hơn mỗi ngày. 
• Dựa trên những hiểu biết về tâm lý và sự phát triển cá nhân, bài viết sẽ hướng dẫn bạn cách tạo nên những thay đổi tích cực và bền vững. 

Bước sang năm mới, bạn dễ dàng bắt gặp hàng loạt thông điệp kiểu “new year, new you” (tạm dịch: năm mới, con người mới) hay “trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình”. Nghe thật hấp dẫn. Những ý tưởng này đánh trúng tâm lý muốn phát triển và hoàn thiện bản thân của nhiều người. Tuy nhiên, nhiều quyết tâm đầu năm lại bắt nguồn từ cảm giác thiếu thốn hoặc chưa đủ tốt, đặc biệt là khi so sánh với những tiêu chuẩn xã hội.

Dù thường được đặt ra với ý định tốt đẹp, nhưng nhiều mục tiêu cao xa ấy lại chẳng đi đến đâu. Có thể là do thiếu rõ ràng, kỳ vọng quá cao, động lực giảm dần, không có ai đốc thúc, hay áp lực phải theo chuẩn người khác, cuối cùng ta thường thấy mình thất bại hoặc có gì đó sai sai khi không đạt được mục tiêu.

Trước tiên, hi vọng rằng những mục tiêu, lựa chọn và sự phát triển của bạn được dẫn dắt bởi tình yêu thương và sự thấu hiểu bản thân, chứ không phải sự tự phán xét. Bạn không thể khỏe mạnh bằng cách ghét bỏ chính mình. Bạn không thể ghét bỏ bản thân để trở thành con người mà bạn mong muốn, và bạn càng không thể hạnh phúc bằng cách tự trừng phạt chính mình.

Ngoài kia có vô số thông điệp khuyên bạn nên dành thời gian phấn đấu cho sự hoàn hảo hay theo đuổi một phiên bản lý tưởng của bản thân, nhưng bạn được khuyến khích tập trung vào những điều thực sự phù hợp với chính mình. Điều này có nghĩa là bạn cần lắng nghe tiếng nói bên trong và ưu tiên những hành động, thói quen, và cách cư xử thực sự phù hợp với nhu cầu và giá trị của bạn, ngay cả khi chúng không giống với những gì xã hội hay mạng xã hội đang tô vẽ.

Vậy nên, thay vì cố gắng thay đổi hoàn toàn cuộc sống và hướng đến sự “lột xác” 100%, bạn nghĩ sao nếu năm nay, chúng ta thử một cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn và tập trung vào việc tìm kiếm những hành vi nhỏ nhặt mà thực sự hỗ trợ cho sức khỏe tinh thần của bạn và mang bạn đến gần hơn với những cảm xúc mà bạn mong muốn?

Hãy bắt đầu từ cảm xúc của bạn

Mời bạn bắt đầu bằng cách tự hỏi: “Mình muốn cảm nhận được điều gì nhiều hơn trong năm nay?”. 

Bạn muốn cảm thấy năng suất hơn, tràn đầy năng lượng hơn, kết nối hơn, vững vàng hơn, truyền cảm hứng hơn, tự tin hơn hay ngập tràn niềm vui?

Nếu bạn thấy khó để biết mình muốn cảm thấy điều gì nhiều hơn, hãy thử nghĩ đến những cảm xúc hay cảm giác nào bạn muốn xuất hiện ít đi. Hãy ngẫm lại những cảm xúc mãnh liệt mà bạn đã trải qua trong năm trước và nghĩ đến những điều ngược lại. Ví dụ, nếu bạn cảm thấy mất kết nối với những người và những điều quan trọng nhất, có lẽ bạn muốn gần gũi hơn. Nếu bạn cảm thấy mình làm việc không hiệu quả, có thể bạn muốn hướng tới cảm giác làm việc tốt hơn hoặc năng suất hơn. Hoặc, nếu bạn đang cảm thấy kiệt sức, có thể bạn đang muốn có thêm năng lượng và sức sống hơn.

Một khi bạn đã hiểu rõ cảm giác mình mong muốn, bước tiếp theo là tìm ra những hành động, thói quen và nếp sinh hoạt có thể giúp bạn biến cảm giác đó thành hiện thực.

Sức mạnh định hướng từ những dự định – Những mỏ neo tinh thần

Thay vì những cam kết cứng nhắc, to tát kéo dài cả năm, hãy thử tập trung vào từng ngày một. Hôm nay, một hành động nhỏ, có chủ đích nào mà bạn có thể làm để tạo ra cảm giác mà bạn mong muốn?

Dưới đây là một số ví dụ:

Nếu bạn muốn cảm thấy năng suất hơn, bạn có thể thử:

• Xác định 3 việc quan trọng nhất trong ngày, làm đến đâu ghi nhận đến đó và tự thưởng khi xong việc.
• Dùng ứng dụng hỗ trợ lên kế hoạch làm việc và nghỉ ngơi cho hợp lý.
• Tập trung làm từng việc một — thay vì ôm đồm nhiều thứ cùng lúc, hãy giải quyết lần lượt từng việc trong danh sách.
• Quy định một khu vực hoặc thời gian trong ngày không sử dụng thiết bị điện tử hay điện thoại.
• Tận dụng năng lượng buổi sáng để hoàn thành công việc quan trọng nhất (bắt đầu với một việc nhỏ, dễ làm hơn để lấy đà cũng không sao!).

Nếu bạn muốn tràn đầy năng lượng hơn, bạn có thể:

• Ưu tiên giấc ngủ chất lượng bằng cách tạo thói quen thư giãn trước khi ngủ và duy trì giờ đi ngủ đều đặn.
• Bắt đầu ngày mới bằng cách bước ra ngoài và cảm nhận ánh nắng mặt trời.
• Uống nước ngay khi thức dậy và uống đủ nước suốt cả ngày, đồng thời chuẩn bị sẵn những món ăn vặt lành mạnh.
• Vận động mỗi ngày – duỗi cơ, đi dạo, hoặc tập thể dục.
• Dành thời gian cho những sở thích cá nhân.

Nếu bạn muốn cảm thấy kết nối hơn, bạn có thể thử:

• Nhắn tin hỏi thăm người mà bạn quan tâm, cho họ biết là bạn vẫn luôn nhớ tới họ.
• Tạm gác điện thoại xuống và dành thời gian trò chuyện, lắng nghe mọi người trong bữa ăn.
• Dành thời gian (dù chỉ 15 phút) để hỏi han người thân hoặc đồng nghiệp.
• Tìm cơ hội để vui chơi cùng mọi người – có thể là qua các trò chơi, thể thao, hoạt động sáng tạo, hoặc đơn giản là cùng nhau cười đùa.
• Nhờ sự giúp đỡ từ người bạn tin tưởng khi bạn đang gặp khó khăn.

Nếu bạn muốn cảm thấy vững vàng hơn, bạn có thể thử:

• Bắt đầu và kết thúc ngày mới bằng cách dành thời gian chăm sóc cho cơ thể, tâm trí và trái tim mình. Hãy bảo vệ khoảng thời gian ngay khi bạn thức dậy để làm những điều này, và làm tương tự khi kết thúc một ngày.
• Dành thời gian hòa mình vào thiên nhiên.
• Suy ngẫm và viết nhật ký về những suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm của bạn.
• Sống chậm lại. Dành một chút thời gian để tạm dừng và tập trung vào hiện tại trước khi chuyển sang một công việc mới.
• Tập trung vào hơi thở để làm dịu hệ thần kinh – hít vào thật sâu và thở ra từ từ.

Có thể bạn nghĩ rằng chỉ hai ba tin nhắn và một cuộc trò chuyện với người thân không đủ để lấp đầy cảm giác thiếu kết nối mà bạn cảm thấy, và 30 phút đi bộ mỗi ngày dường như chẳng thể cải thiện đáng kể sức khỏe tinh thần và mức năng lượng của bạn. Thế nhưng, nếu làm những điều này một cách đều đặn, những lựa chọn nhỏ bé, có ý nghĩa đó sẽ dần dần tích lũy và bền vững hơn so với những mục tiêu hoành tráng. Chỉ cần mỗi ngày bạn bước một bước nhỏ đúng hướng, bạn sẽ tạo được đà để tiến gần hơn đến cảm giác mà mình mong muốn.

Hãy nhớ rằng – làm một chút vẫn tốt hơn là không làm gì cả, và nếu điều gì đó không hiệu quả, bạn hoàn toàn có thể thay đổi và thử một cách khác.

Lời kết

Tháng Một thường mang đến cảm giác về một sự khởi đầu mới mẻ. Nó mang đến hy vọng và những điều tốt đẹp cho nhiều người và những ngày sắp tới cũng có thể như thế. Như L.M. Montgomery đã viết trong cuốn Anne of Green Gables, “Nghĩ đến việc ngày mai là một khởi đầu mới, hoàn toàn không có sai lầm nào, chẳng phải rất tuyệt sao?”.

Khi năm mới đang dần đến, mong bạn hãy dành thời gian để:

• Xác định rõ những cảm xúc bạn muốn có nhiều hơn.
• Tìm ra những thói quen và hành động nhỏ hàng ngày để nâng cao sức khỏe tinh thần và đạt được những cảm xúc bạn mong muốn.
• Trân trọng bản thân ở hiện tại, đồng thời cởi mở đón nhận sự phát triển.

Bằng cách tập trung vào cảm xúc bạn mong muốn và những gì thực sự tốt nhất cho bản thân, bạn có thể tạo ra những thay đổi thiết thực và lâu dài – theo cách riêng của bạn. Vấn đề không phải là trong một lúc “giải quyết” hết mọi thứ, mà là tìm ra bước đi đúng đắn tiếp theo để giúp bạn thành công ngay trong thời điểm hiện tại và dần dần đưa bạn đến gần hơn với mục tiêu của mình.

Lời nhắn nhủ cuối cùng đó là mong bạn vui vẻ đón chào năm mới, mỗi ngày, với sự tử tế, lòng trắc ẩn, sự rõ ràng và niềm tin vào chính con người bạn – bởi vì bạn vốn dĩ đã là một phiên bản tuyệt vời!

Tác giả: Robyne Hanley-Dafoe, Ed.D.
Biên dịch: Đào Thị Nguyên Hoàng – Thạc sĩ Tâm lý học
Biên tập: AGATE
Theo Psychology Today