Bạn đã bao giờ cảm thấy rất choáng ngợp, căng thẳng hoặc không thể tập trung vào bất cứ điều gì quan trọng chưa? Bạn không phải là người duy nhất! 

Trái với định kiến “tuổi ăn tuổi học có gì mà lo”, rõ ràng là thanh thiếu niên chúng ta thường phải đối mặt với rất nhiều thử thách và phiền nhiễu trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng bạn có biết rằng có một giải pháp đơn giản có thể giúp bạn đối phó với những thách thức này và có một cuộc sống hạnh phúc hơn? Đó là Mindfulness hay còn được gọi là Chánh niệm. 

Nhưng Mindfulness chính xác là gì? 

Nói một cách đơn giản, mindfulness là thực hành hiện diện một cách trọn vẹn và tập trung vào thời điểm hiện tại mà không có bất cứ phán xét nào. Đó là việc chú ý vào những gì đang xảy ra trong tâm trí, cơ thể và môi trường xung quanh bạn và chấp nhận nó như nó vốn là. Đó là việc nhận thức được những suy nghĩ và cảm xúc của bạn, nhưng không chìm đắm trong chúng. (1)

Mindfulness hoạt động như thế nào trong não bộ của chúng ta? 

Các nghiên cứu chỉ ra rằng thực hành mindfulness có thể giúp thay đổi cấu trúc và chức năng của bộ não chúng ta. Thực hành mindfulness thường xuyên có thể làm tăng kích thước của vỏ não trước trán (prefrontal cortex), phần não giúp chúng ta điều chỉnh cảm xúc và kiểm soát sự chú ý của mình. Nó cũng làm tăng kết nối giữa các vùng não chịu trách nhiệm về sự chú ý, sự đồng cảm và trí nhớ. (2) 

Và Mindfulness thì có lợi ích gì đối với các bạn thanh thiếu niên? 

Có rất nhiều lợi ích nhé! Dưới đây là một vài lợi ích chính mà bạn có thể thấy hữu ích:

• Cải thiện sức khỏe tinh thần: Mindfulness có thể giúp giảm các triệu chứng trầm cảm, lo âu và căng thẳng, đồng thời tăng cảm giác thoải mái và hạnh phúc.
• Tập trung và chú ý tốt hơn: Bằng cách chú ý đến thời điểm hiện tại, mindfulness giúp cải thiện khả năng tập trung và chú ý của bạn, đồng thời giảm bớt sự phân tâm và bồn chồn.
• Tăng cường khả năng sáng tạo và đổi mới: Mindfulness có thể giúp tăng cường khả năng sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề, đồng thời dẫn đến những ý tưởng và góc nhìn mới.
• Mối quan hệ tốt hơn: Bằng cách chú ý đến suy nghĩ và cảm xúc của bạn, mindfulness có thể giúp bạn hiểu bản thân và người khác tốt hơn, đồng thời dẫn đến mối quan hệ tốt hơn với người khác. (2) (3) 

Tóm lại, mindfulness là một công cụ đơn giản nhưng mạnh mẽ có thể giúp bạn đối phó với những thách thức và phiền nhiễu trong cuộc sống hàng ngày. Vậy tại sao không thử? Bắt đầu với một vài phút thực hành mindfulness mỗi ngày và xem nó có thể tạo ra sự khác biệt như thế nào trong cuộc sống của bạn!

Dưới đây là vài gợi ý để bạn có thể bắt đầu thực hành Mindfulness:

• Thiền: Dành vài phút mỗi ngày để thiền, tập trung vào hơi thở. Hãy chỉ chú ý đến việc hít thở và thở ra một cách tự nhiên, không cố gắng thay đổi hoặc đánh giá hơi thở ấy. Để ý đến luồng không khí đi qua mũi, khi nhận ra suy nghĩ của bạn đang đi lung tung, hãy nhẹ nhàng đưa tâm trí trở lại với luồng không khí đang đi vào đi ra xung quanh khu vực mũi.
• Tập trung vào cảm giác đến từ các giác quan: Khi thực hiện các hoạt động hàng ngày như ăn, uống, tắm rửa, hoặc đi bộ, hãy tập trung trọn vẹn vào cảm giác của các giác quan. Chẳng hạn, khi đưa thức ăn vào miệng và bắt đầu nhai, hãy để ý xem thức ăn có vị ngọt, mặn, chua, cay thế nào? Chúng mềm hay cứng? Ấm nóng hay nguội lạnh? Có mọng nước không? Nếu chúng có vị ngọt, vị ngọt này là kiểu thế nào? Vừa nếm đã thấy ngọt, hay càng nhai càng thấy ngọt? Cứ như vậy, bạn sẽ thấy mình thực sự hiện hữu ở khoảnh khắc hiện tại.
• Ghi nhận những cảm xúc và suy nghĩ: Để ý những cảm xúc và suy nghĩ mà bạn có trong ngày, nhưng không cố gắng thay đổi hay phán xét chúng, chỉ đơn giản là quan sát mà thôi. Nhận biết rằng các cảm xúc và suy nghĩ nhiều vô kể cứ đến và đi trong tâm trí, bạn có thể quan sát chúng mà không phải trở thành chúng. Một quyển nhật ký cảm xúc là công cụ rất tuyệt vời để thực hành phương pháp này, nhưng thậm chí là vài dòng ghi nhanh vào ứng dụng Ghi chú trong điện thoại cũng sẽ hiệu quả không kém đó.
• Chỉ sử dụng các thiết bị công nghệ khi thật cần thiết. Công nghệ nói chung hoặc Internet rất dễ làm chúng ta xao nhãng khỏi thực tại. Hãy cố gắng duy trì sự chú ý dành cho bản thân, để ý đến cảm giác và hành động của bản thân khi sử dụng chúng. 

Đây chỉ là một số cách đơn giản để thực hành mindfulness mỗi ngày. Dù đơn giản nhưng nếu bạn thực hành những điều này thường xuyên và kiên nhẫn, từ từ bạn sẽ nhận thấy bản thân có khả năng bình tâm hơn, tỉnh thức hơn trước những thay đổi của cuộc sống.

Tác giả: Thạc sĩ Tâm lý Ôn Bích Ngọc
Biên tập: AGATE