Ý chính trong bài:

• Đôi khi chúng ta bị mắc kẹt trong việc lặp đi lặp lại những suy nghĩ tiêu cực, giống như bị “mắc kẹt trong một vòng lặp”. 
• Không chỉ suy nghĩ, mà ngay cả những trải nghiệm tiêu cực cũng có thể lặp lại.
• Có nhiều cách để bạn có thể học cách từ từ thoát ra khỏi vòng lặp tiêu cực này.
• Một trong số đó là dành thời gian để suy ngẫm về hành động của bản thân trong những tình huống ấy, cảm xúc của bạn, bài học bạn rút ra được và cách để bạn trưởng thành hơn.

Đôi khi, việc đi lòng vòng cũng là một cách để khám phá những điều thú vị trong cuộc sống, cũng giống như cảm giác thích thú của các em nhỏ khi chơi trò vòng xoay ngựa gỗ. Tuy nhiên, cũng nhiều khi, sự lặp lại này không hề thú vị, đặc biệt là khi chúng khiến ta cứ mãi chìm đắm trong những suy nghĩ hoặc trải nghiệm tiêu cực.

Để giảm bớt stress trong những tình huống này, điều bạn có thể làm là can đảm phá vỡ cái gọi là “vòng lặp suy nghĩ” (loop thinking) và “vòng lặp trải nghiệm” (loop experiences) để hướng đến một cuộc sống hiệu quả và ý nghĩa hơn.

“Vòng lặp suy nghĩ” là gì?

Vòng lặp suy nghĩ có thể được mô tả như cảm giác bị cầm tù bởi chính những suy nghĩ của mình, bị mắc kẹt trong một chuỗi những cảm xúc và suy nghĩ cứ lặp đi lặp lại. Bạn có thể bị cuốn vào những vòng lặp suy nghĩ tiêu cực – những vòng lặp thường kích hoạt cảm giác lo lắng và bực bội ngày càng tăng. Ví dụ, bạn cảm thấy cần phải chứng minh rằng mình đúng về một chủ đề hoặc tình huống cụ thể nào đó, và bạn cảm thấy cảm xúc của mình bị người khác phớt lờ hoặc hiểu lầm.

Nếu điều này không được giải quyết, những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực ấy sẽ ngày càng lớn dần và trở nên mạnh mẽ. Bạn không thể dứt ra khỏi chúng, bạn không thể thoát khỏi vòng lặp, và cuối cùng bạn sẽ lãng phí thời gian và còn cạn kiệt năng lượng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn khiến bạn khó có thể sống trọn vẹn hay ý nghĩa.

“Vòng lặp trải nghiệm” là gì?

Vòng lặp trải nghiệm là chuỗi những sự kiện lặp đi lặp lại, có thể với những người khác nhau hoặc trong hoàn cảnh hơi khác, nhưng vẫn tạo cảm giác như cũ. Riêng những điều may mắn thì dĩ nhiên ai cũng thích gặp thường xuyên. Nhưng ở đây chúng ta đang quan tâm đến những vòng lặp mang khuynh hướng tiêu cực, không vui. Ví dụ như bạn cứ gặp vấn đề với sếp dù đã thay đổi công việc, hoặc bạn cứ gặp những trục trặc giông giống nhau trong chuyện tình cảm dù đã thay đổi người yêu.

Làm thế nào để thoát khỏi những “vòng lặp” oái ăm?

Có nhiều cách để bạn có thể thoát khỏi vòng xoáy tiêu cực dai dẳng. Hãy thử chuyển hướng sự chú ý của bạn vào những hoạt động thư giãn hiệu quả như thiền định, tập thể dục, hoặc gặp gỡ bạn bè để trò chuyện, xem phim…

Bạn đã bao giờ nghe đến kỹ thuật “Existential Digging” (tạm dịch: Tìm kiếm ý nghĩa hiện sinh)  trong cuốn sách “Prisoners of Our Thoughts 1” chưa? Đây là một phương pháp thú vị giúp bạn đào sâu vào suy nghĩ và trải nghiệm của bản thân để khám phá những ý nghĩa ẩn giấu bên trong. Hãy dành thời gian trả lời 4 câu hỏi sau:

1. Khi đối mặt với tình huống/trải nghiệm đó, phản ứng đầu tiên của bạn là gì? Bạn đã suy nghĩ và hành động như thế nào? 
2. Bạn cảm nhận thế nào về tình huống/trải nghiệm đó? Những cảm xúc nào đã xuất hiện trong bạn lúc đó?
3. Tình huống/trải nghiệm này đã dạy bạn điều gì? Có điều gì đã đổi khác bên trong bạn không? (có thể về kiến thức, kỹ năng, cách nhìn nhận sự việc, hoặc một sự hiểu hơn về bản thân…)
4. Bạn trưởng thành hơn như thế nào từ tình huống hoặc trải nghiệm đó? Bạn sẽ áp dụng những gì đã học được, đặc biệt là những bài học về bản thân, để phát triển cá nhân như thế nào? Bạn sẽ làm gì để thoát khỏi vòng lặp suy nghĩ/trải nghiệm đó?

Ngoài việc cần nhận ra bạn đang có những suy nghĩ lặp đi lặp lại hay gặp phải những vòng lặp trong trải nghiệm, bạn cũng nên dành thời gian suy ngẫm về cách bạn đã phản ứng với tình huống, bạn đã cảm thấy như thế nào, bạn đã học được gì và quan trọng nhất là bạn sẽ trưởng thành ra sao từ những trải nghiệm đó. Hãy quyết tâm dừng việc lặp lại những suy nghĩ và hành vi cũ đó ngay từ hôm nay, để bạn có thể thoát khỏi “vòng lặp” và tìm thấy ý nghĩa sâu sắc hơn trong cuộc sống và công việc của mình.

Tác giả: Elaine Dundon
Biên dịch: Đào Thị Nguyên Hoàng – Thạc sĩ Tâm lý học
Biên tập: AGATE
Theo Psychology Today