17/05/2024
Chăm sóc bản thân, thực hiện một số nghi thức chia tay và trò chuyện với những người biết cảm thông có thể giúp bạn vượt qua quá trình đau buồn khi mất đi thú cưng.
Ý chính trong bài:
Mất đi một người thân yêu là một trải nghiệm vô cùng đau đớn. Ta cũng thường trải qua niềm đau tương tự khi mất đi một chú mèo, một chú cún hay bất kỳ một bạn thú cưng nào đó.
Tôi rất hiểu cảm giác này, vì tôi đã trải qua nỗi đau mất đi 4 người bạn bốn chân yêu quý, đó là những người bạn đã ở bên tôi từ khi chúng vừa lọt lòng cho tới khi chúng trút hơi thở cuối cùng.
Trong số đó, sự ra đi của cô mèo Marilyn làm cho tôi nhớ mãi. Marilyn được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vào tháng 03 năm 2017 và đã sống thêm được vài tháng dưới sự chăm sóc của bác sĩ thú y chuyên khoa.
Marilyn có biệt danh là “miêu nhỏ phiêu lưu”. Chúng tôi cùng tham gia một cộng đồng dành riêng cho những chú mèo thích khám phá và phiêu lưu. Trong những ngày cuối cùng, Marilyn đã cùng tôi đi leo núi quanh miền Nam California.
Khi đến lúc phải chào tạm biệt, tôi không nỡ đưa Marilyn trở lại phòng khám. Thay vào đó, tôi đã mời một bác sĩ thú y đến và cùng chúng tôi đi du hành lần cuối. Marilyn đã ra đi thanh thản trong vòng tay tôi trên đỉnh đồi nhìn xuống thành phố Los Angeles.
Dù các bác sĩ đã nói với tôi rằng đây là một quyết định đúng đắn, nhưng nỗi đau mất đi Marilyn đối với tôi vẫn chẳng hề nguôi ngoai.
Tại sao việc mất đi thú cưng lại gây đau buồn đến thế?
Khi tôi đang vật lộn với nỗi buồn mất đi Marilyn, một người thân trong gia đình của tôi đã tả lại rằng cảm giác mất đi thú cưng của mình giống như toàn bộ không khí trong nhà bị rút cạn đi vậy. Và đó chính xác là những gì tôi cảm nhận.
Nadja Geipert, chuyên gia về tư vấn hôn nhân và gia đình tại LA Family Therapy (Los Angeles) cho biết: “Mỗi người có những lý do rất riêng khiến họ cảm thấy cực kỳ đau đớn khi mất đi thú cưng của mình”. Geipert đã phát triển một bộ công cụ riêng để giúp thân chủ của mình xử lý nỗi buồn này.
“Cảm xúc của bạn dành cho con mèo này, con chó kia, hay con chim nọ, là điều không ai khác ngoài bạn có thể cảm nhận được, điều này cũng đúng với mọi trường hợp mất mát,” Nadja Geipert bổ sung. “Mỗi vật nuôi sở hữu những đặc điểm độc đáo rất riêng, điều đó góp phần làm nên mối quan hệ độc nhất giữa bạn với vật nuôi của mình.”
Mỗi lần tôi chọn yêu thương hết lòng và sau đó mất đi thú cưng của mình, tôi cảm thấy như một chương của cuộc đời mình đã khép lại. Marilyn đã giúp tôi vượt qua nỗi buồn khi mất đi chú thỏ Fluffy hồi còn nhỏ. Marilyn cũng đã đồng hành cùng tôi suốt những năm tháng đại học và sau đó là hành trình bắt đầu sự nghiệp biên tập của mình. Và rồi tôi cũng phải đối mặt với nỗi đau khi mất đi Marilyn và chứng kiến lại một chương khác của cuộc đời mình khép lại.
Thuyết gắn bó
Geipert giải thích rằng Lý thuyết gắn bó (Attachment theory) có ảnh hưởng nhất định đến cách chúng ta xử lý nỗi buồn.
Kiểu gắn bó của chúng ta được phát triển từ thời thơ ấu và phần lớn dựa trên sự tương tác với những người nuôi dưỡng chính. Những gì chúng ta học được trong giai đoạn đầu đời này hình thành nên nhãn quan của chúng ta về thế giới và phần nào định hình cách chúng ta kết nối cũng như tương tác với người khác.
“Nếu ta dành đủ thời gian với bất kỳ ai hoặc bất kỳ thứ gì, điều này sẽ tạo ra một sự gắn kết. Khi người đó hoặc điều đó biến mất, bạn có thể cảm thấy như có người lấy mất đi một phần cơ thể của bạn”, Geipert cho biết. Bà giải thích thêm “Đến một thời điểm nào đó, bộ não của chúng ta bắt đầu xem những thứ ấy như là một phần thực sự của bản thân. Giống như khi bạn nghiêm túc với bộ môn cầu lông, sau một thời gian, bộ não của bạn sẽ không phân biệt được đâu là cây vợt và đâu là cánh tay của bạn.”
Cảm giác tội lỗi
Khi vật nuôi già đi hoặc mắc bệnh nặng, những người chăm sóc chúng thường phải đối mặt với một quyết định khó khăn rằng khi nào thì nên nói lời tạm biệt. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy có lỗi. Bạn sẽ tự hỏi, “Mình có đưa ra quyết định đúng không?” hoặc “Nếu chúng có thêm thời gian thì sẽ thế nào?”
Khi bạn có cảm giác tội lỗi như thế, hãy thử thay đổi góc nhìn. Cụ thể là, quyết định an tử cho thú cưng trong trường hợp này chính là hành động xuất phát từ lòng trắc ẩn.
Hãy nhớ rằng, nếu bác sĩ thú y đã khuyên bạn nên “chia tay” với vật nuôi của mình, điều đó có nghĩa chúng đang rất đau đớn và tình trạng này không thể cải thiện.
Nỗi buồn mất đi thú cưng sẽ kéo dài bao lâu?
Mỗi người cảm nhận và đối mặt với nỗi đau buồn theo những cách khác nhau, vì vậy không có câu trả lời chính xác cho câu hỏi thời điểm nào những nỗi buồn sẽ kết thúc.
Bạn có thể sẽ thấy cảm xúc mình vô cùng mạnh mẽ ngay thời điểm đó, nhưng nhìn chung, những cảm xúc ấy sẽ dần nhẹ đi theo thời gian.
“It’s going to take as long as it’s going to take” (Tạm dịch: Mọi thứ đều cần thời gian của nó), Geipert nói. Quá trình xử lý đau buồn không giống như một đường thẳng tuyến tính, nó có thể đến và đi như những đợt sóng vỗ, rồi sau đó lại đến, lại đi… và điều đó hoàn toàn bình thường.
Trong khoảng thời gian này, điều cần thiết là tìm ra cách riêng để đối diện và xử lý nỗi buồn do sự mất mát thú cưng đem lại. Dưới đây là một số gợi ý.
Cho phép bản thân được cảm nhận
Bạn đã trải qua một sự mất mát, và hoàn toàn ổn nếu bạn cảm thấy đau buồn hay những cảm xúc khác liên quan đến sự mất mát đó.
“Hãy khóc bất cứ khi nào bạn muốn khóc,” Geipert nói. Tuy nhiên, bà cũng nhắc nhở chúng ta nên cân nhắc kỹ về thời điểm và nơi chốn thích hợp để làm việc đó.
“Nước mắt giúp giải phóng hormone gây stress.” Geipert nói thêm, nếu bạn không phải là người hay khóc, điều đó cũng không sao cả. “Mỗi người có cách riêng của mình.”
Thực hành lòng tự trắc ẩn (self-compassion)
Hãy quan tâm đến bản thân. Bạn có thể thử tham gia các hoạt động chăm sóc bản thân trong khi đang trải qua quá trình tiếc thương. Bạn có thể dành thêm thời gian cho các hoạt động chăm sóc cá nhân thường ngày hoặc thử làm điều gì đó mới mà bạn nghĩ nó có thể khiến bạn cảm thấy thoải mái.
Bạn có thể cân nhắc việc nghỉ phép nếu cần.
Dưới đây là một số hoạt động chăm sóc bản thân mà bạn có thể thực hiện tại nhà:
Cân nhắc trò chuyện với những người có thể hiểu bạn
“Việc chia sẻ chân thật về những gì bạn đang trải qua vô cùng có lợi cho tiến trình vượt qua mất mát của bạn. Việc đi đến các buổi trị liệu hoặc tham gia nhóm hỗ trợ cũng đem lại lợi ích tương tự,” Geipert nói.
Bà khuyên rằng chúng ta nên tìm cách chia sẻ với ai đó về những mất mát mà chúng ta đang cảm nhận. Đó có thể là người từng mất đi thú cưng giống bạn hoặc cũng có thể là một nhà trị liệu, một người bạn tin cậy hoặc một người thân trong gia đình.
Tôi đã từng là thành viên của nhóm cộng đồng về thỏ khuyết tật và một nhóm cộng đồng trực tuyến về mèo phiêu lưu ký. Khi tôi đăng bài chia sẻ về câu chuyện mất đi thú cưng của mình, tôi đã được rất nhiều sự nâng đỡ từ các thành viên trong nhóm.
Thực hiện một nghi thức chia tay
Trong suốt lịch sử nhân loại, các nền văn hóa và xã hội khác nhau đã có những nghi thức tiễn biệt để đối phó với nỗi đau mất mát. Thực hiện một “nghi thức chia tay” có thể giúp bạn xử lý nỗi buồn sau khi thú cưng của bạn qua đời. Bạn có thể thử một nghi thức quen thuộc, chẳng hạn như tổ chức một buổi tưởng niệm, hoặc bạn cũng có thể làm gì đó khác, theo cách riêng của mình.
Tôi vẫn thường thắp một ngọn nến yahrzeit (một phong tục của người Do Thái để tưởng nhớ người thân đã mất) vào ngày giỗ của Marilyn.
Geipert cho biết bà đã thực hiện một bài tập rất hữu ích sau khi mất đi mèo cưng của mình, đó là: viết thư cho nó. Đây cũng là bài tập mà bà thường khuyến khích các thân chủ thực hiện.
“Hãy viết một lá thư cảm ơn gửi tới thú cưng đã qua đời của bạn,” Geipert nói. “Hãy nói về mọi thứ bạn sẽ nhớ, những điều bạn cảm thấy biết ơn nhất. Nói về những điều bạn hối tiếc. Hãy nói tất cả những gì bạn muốn nói.”
Dọn dẹp đồ đạc còn sót lại
Một số người có thể muốn dọn dẹp đồ đạc của thú cưng ngay sau khi chúng mất, trong khi những người khác có thể cần nhiều thời gian hơn để làm điều này.
Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc dọn dẹp những vật dụng còn sót lại của thú cưng, hãy cho phép bản thân làm điều đó theo nhịp độ mà bạn cảm thấy thoải mái.
Không có cách nào là đúng hay sai. Hãy nhớ rằng đây là tiến trình của riêng bạn.
Tìm cách để lưu giữ những kỷ niệm với thú cưng của bạn
Một cách thể hiện sự trân trọng mà bạn có thể dành cho thú cưng của mình là lưu lại những kỷ niệm về chúng. Nếu bạn yêu thích việc sáng tạo, hãy thử viết lách, làm một album ảnh hoặc bố trí một góc tưởng niệm ngay tại nhà.
Nếu bạn không giỏi về mỹ thuật, có các phần mềm trên mạng có thể giúp bạn tạo nên thậm chí là một tác phẩm nghệ thuật từ ảnh của thú cưng. Bạn cũng có thể tìm thêm những cách phù hợp để bảo quản tro cốt của chúng (nếu bạn thích trưng bày hoặc đeo như một món đồ trang sức để làm kỷ niệm).
Tôi đã trang trí căn hộ của mình bằng những bức ảnh chụp những chuyến phiêu lưu của Marilyn. Tôi nhắc về Marilyn trong những cuộc trò chuyện. Tài khoản Instagram dành riêng cho những chuyến phiêu lưu của Marilyn vẫn được tôi giữ lại, như một lời tri ân tôi dành cho cô mèo của mình.
Tôi còn làm một bức tranh canvas lớn hình Marilyn để gửi tặng người bác sĩ. Bác sĩ của Marilyn rất dễ thương, bà ấy bảo rằng sẽ kể lại câu chuyện của Marilyn cho những người khác; điều đó thực sự làm tôi cảm thấy được an ủi.
Vài lời nhắn nhủ
Mất đi thú cưng chưa bao giờ là chuyện dễ đón nhận, tuy nhiên bạn vẫn có thể tìm thấy sự an ủi trong những ký ức mà bạn vẫn luôn gìn giữ.
“Nếu bạn vừa mất đi thú cưng của mình và cảm thấy vô cùng đau buồn, điều đó cho thấy bạn rất khỏe mạnh về mặt tâm lý,” theo Geipert. Bà giả thích “Điều đó chứng tỏ bạn có khả năng yêu thương sâu sắc, và nó thật đáng quý.”
Geipert cũng khuyên rằng nếu bạn cảm thấy mình không thể vượt qua nỗi đau này, đừng ngại nhờ đến sự giúp đỡ từ một nhà trị liệu.
“Nếu bạn cảm thấy mình bị mắc kẹt trong sự đau buồn, trị liệu có thể sẽ giúp bạn vượt qua điều đó.”
Tác giả: Rena Goldman
Biên dịch: Đào Thị Nguyên Hoàng – Thạc sĩ Tâm lý học
Biên tập: AGATE
Theo Psych Central
Bình luận (0)