Ý chính trong bài:

• Vì sao những trải nghiệm mới giúp gia tăng độ linh hoạt nhận thức và giảm bớt lo âu?
• Cách để có thêm trải nghiệm mới hằng ngày.
• Một cuộc trò chuyện thông thường cũng có thể biến thành những trải nghiệm không ngờ nếu bạn biết cách.

Những người thường xuyên đối mặt với căng thẳng thường gặp khó khăn khi thử những điều mới hoặc khi họ bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân. Điều này hoàn toàn hợp lý bởi những “điều không biết” có thể khiến bạn rơi vào trạng thái bối rối, trong khi vùng an toàn thường mang lại cảm giác ổn định hơn. 

Những trải nghiệm mới có thể không mang ý nghĩa gì nếu đi cùng đó là cảm giác không thoải mái. 

Tuy nhiên, nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc đi qua những trải nghiệm mới có thể cải thiện các triệu chứng của lo âu và sức khỏe tinh thần nói chung.  

Trải nghiệm mới giúp giảm lo âu như thế nào? 

Nhận thức của bạn sẽ dần linh hoạt hơn nhờ vào những trải nghiệm, dù đó là một trải nghiệm hoàn toàn mới hay chỉ là cách làm có chút khác biệt so với bình thường. 

Về cơ bản, tính linh hoạt trong nhận thức (cognitive flexibility) là khả năng thích ứng về mặt tinh thần. Điều này đồng nghĩa với việc, càng linh hoạt về nhận thức, bạn càng có khả năng đương đầu với khó khăn khi ở trong môi trường mới và các tình huống thử thách. Nhận thức linh hoạt giúp bạn:

• học hỏi,
• giải quyết vấn đề,
• cảm thông,
• sáng tạo,
• chấp nhận sự thay đổi.

Trải qua những điều chưa từng diễn ra trước đây sẽ giúp bạn nhìn thế giới từ nhiều góc nhìn mới, mở rộng tư tưởng, và tăng khả năng đối mặt với những khó khăn trong tương lai.

Né tránh những vấn đề khiến bạn lo âu có thể giúp bạn thấy ổn hơn trong thời gian ngắn. Nhưng về lâu dài, sự lẩn tránh này thường chỉ khiến tình trạng lo âu thêm tồi tệ.

Trải nghiệm thường đi cùng thử thách, cơ hội khám phá bản thân và thế giới, hay thậm chí là đối mặt với những điều khiến bạn sợ hãi. Thế nhưng bạn không cần phải làm khó bản thân bằng những trải nghiệm “to lớn” – chỉ cần những thay đổi nhỏ trong cuộc sống hằng ngày cũng đủ để bạn xây dựng tự tin và từng bước phát triển.

Làm thế nào để có trải nghiệm?

Một cách hay để thoát khỏi vùng an toàn là tạo ra những thay đổi nhỏ trong hoạt động hằng ngày. Điều này có thể bao gồm việc ăn sáng với món khác; đi đến trường, chỗ làm bằng con đường mới; hoặc ngồi ăn cơm ở vị trí khác trong bữa tối. Dù việc duy trì các thói quen rất hữu ích, nhưng bạn sẽ ngạc nhiên trước những điều mới lạ sắp diễn ra trong cuộc sống khi các thói quen cũ dần được thay đổi từng chút một. 

Một cách khác để bạn xây dựng tính linh hoạt nhận thức là tham gia các hoạt động sáng tạo như viết lách, chơi nhạc cụ, vẽ tranh… Những hoạt động này đặc biệt hiệu quả để bạn tiếp nhận thêm nhiều góc nhìn khác nhau. 

Thêm vào đó, sẽ thật hữu ích nếu bạn tiếp cận những hoạt động này với một chút thử thách. Chẳng hạn nếu bạn thích tô màu, hãy thử tự vẽ mẫu và tô, thay vì tô trực tiếp trên các mẫu có sẵn. 

Trò chuyện với mọi người có thể mang lại những lợi ích mạnh mẽ đến không ngờ.

Làm quen, gặp gỡ bạn mới có thể khó khăn với một số người, nhưng điều này có thể mang lại lợi ích tuyệt vời cho tính linh hoạt trong nhận thức của bạn. Các nghiên cứu cho thấy rằng, càng nói chuyện với mọi người đến từ nhiều nền văn hoá đa dạng, bạn càng giỏi trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp. 

Mục tiêu ban đầu có thể là nói chuyện ít nhất với một người lạ mỗi tháng – dù ở trường học hay chỗ làm, khi bạn đi cà phê, dạo chơi trong khu mua sắm hay tham gia nhóm chat online. Bạn chắc hẳn sẽ cảm thấy không thoải mái khi bắt chuyện với những người xa lạ. Nhưng chỉ cần một lời chào đơn giản “Bạn ơi, món bạn chọn nhìn hấp dẫn ghê. Là món nào trên menu vậy ạ?” cũng là một khởi đầu tuyệt vời. 

Thậm chí khi trò chuyện với những người đã quen, nếu bạn nỗ lực đặt mình vào góc nhìn của họ, bạn sẽ học được nhiều hơn và thích ứng tốt hơn. Khi trò chuyện cùng ai đó, hãy thử dành chút thời gian để nghĩ về cách bạn đang vô thức đánh giá suy nghĩ của họ. Bạn đã hỏi họ nghĩ gì về vấn đề này chưa? Họ đã từng trải nghiệm điều gì mà bạn chưa từng và bạn có thể hỏi thêm về điều đó không? 

Khi bạn không đồng tình với ai đó, hãy thử hiểu tại sao họ lại nghĩ khác với bạn. Điều này không có nghĩa bạn phải đồng ý với họ, nhưng sẽ tốt hơn nếu bạn dành chút thời gian để hình dung theo cách nhìn nhận của họ. Bạn có thể bất ngờ với những điều mới mình học được từ những quan điểm bất đồng này.

Tạm kết

Hãy cân nhắc từng cơ hội đi du lịch đến một vùng đất mới, đảm nhận công việc mới, thử sức với một hoạt động tình nguyện, hoặc học thêm một kỹ năng mới. Những trải nghiệm này đều là những cách tốt để có thêm góc nhìn về cuộc sống và xây dựng tính linh hoạt nhận thức. Sau tất cả, bạn càng nỗ lực trải nghiệm, bạn càng tự tin chinh phục mọi thử thách và cảm thấy nhẹ nhàng hơn trước những lo âu. 

Tác giả: Dr Melina West
Biên dịch: Phương Kim
Biên tập: AGATE
Theo Mind Ease