Ý chính trong bài:

• Tình yêu thật sự thì cảm xúc phải luôn như thuở ban đầu? Người trong cuộc thì thường “mù quáng”, bạn luôn cần những lời khuyên “khách quan” để yêu cho đúng?… Bạn có đang có những suy nghĩ tương tự về tình yêu?
• Bài viết chỉ ra những quan niệm sai lầm phổ biến về tình yêu, đồng thời đưa ra những góc nhìn mới.
• Dựa trên kinh nghiệm thực tế của tác giả và những hiểu biết sâu sắc về tâm lý con người, bài viết mang đến những chia sẻ chân thành và đáng tin cậy.

Sau nhiều năm làm trị liệu, tôi nhận thấy các thân chủ của mình gặp trục trặc trong chuyện tình cảm chỉ vì những quan niệm sai lầm phổ biến về tình yêu. Mỗi người có một cách hiểu khác nhau về tình yêu, nhưng nếu chúng ta có những cách hiểu sai về tình yêu ngay từ đầu, thì giống như việc xây nhà mà móng nhà không vững, khó mà có được hạnh phúc lâu dài.

Dưới đây là những quan niệm sai lầm phổ biến về tình yêu và cách nhìn nhận nó đúng đắn hơn.

Yêu không phải là một cảm xúc, yêu là một sự lựa chọn

Tôi từng tin rằng tình yêu giống như một cái công tắc đèn. Bỗng một ngày, nó bật sáng. Bạn cảm thấy bồi hồi, xao xuyến, tim đập thình thịch. Tình yêu ập đến bất ngờ như “sét đánh ngang tai”. Và khi bạn nhận ra điều đó, nó chính là tình yêu đúng không? Không hẳn vậy. Sau nhiều mối tình tan vỡ, bao gồm cả một cuộc hôn nhân, tôi không còn nhìn nhận tình yêu theo cách đó nữa. Với tôi, thần Tình yêu cũng giống như ông già Noel, chỉ là những nhân vật trong truyện cổ tích.

Tình yêu là một sự lựa chọn. Thực ra, là một chuỗi những lựa chọn.

Lựa chọn đầu tiên dựa trên rất nhiều yếu tố, chẳng hạn như sự hòa hợp, giá trị sống, lý trí, tham vọng, sự hài hước, trí thông minh, ngoại hình, sự đồng điệu về tâm hồn, hay bất cứ điều gì bạn coi trọng, bất cứ điều gì quan trọng với bạn, bất cứ điều gì bạn muốn và khao khát ở thời điểm bấy giờ. Danh sách này sẽ còn rất dài, và tầm quan trọng của mỗi yếu tố cũng sẽ thay đổi theo từng giai đoạn cuộc đời. Điều quan trọng với bạn hai năm trước có thể không còn quan trọng nữa vào ngày hôm nay, và ngược lại.

Dựa trên những yếu tố này, chúng ta quyết định có bắt đầu hành trình yêu hay không. Nếu đã quyết định bước vào hành trình này, hành động yêu thương có thể mang đến những khoảnh khắc lóe sáng bất ngờ, giống như “công tắc đèn” được bật sáng vậy. Đó có thể là ánh mắt người ấy nhìn bạn, là khi người ấy làm bạn cười nghiêng ngả, là những mẩu giấy viết tay bất ngờ người ấy giấu trong giỏ xách của bạn, hay cách họ sưởi ấm trái tim bạn khi bạn cảm thấy lạnh lẽo và trống rỗng.

Nhưng cũng giống như một chuyến bay sẽ có lúc gặp phải những cơn “rung lắc”, mối quan hệ của bạn sẽ có lúc gặp sóng gió. Những trận cãi vã, những bất đồng, những rạn nứt, thậm chí là những điều nhỏ nhặt cũng có thể khiến bạn phiền lòng. Chứng kiến anh ấy lúc thế này, lúc thế khác, cách cô ấy xếp bát đĩa vào máy rửa bát… Tất cả khiến bạn bắt đầu nghi ngờ về sự lựa chọn của mình. Và khi nghi ngờ xuất hiện, bạn phải đưa ra một quyết định: tiếp tục chung chuyến bay cùng người ấy hay nhảy ra khỏi máy bay.

Quyết định này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như bạn đang ở giai đoạn nào trong hành trình tình yêu, điều gì là quan trọng với bạn, và quan trọng nhất là quan niệm của bạn về tình yêu như thế nào. Nếu bạn quyết định nhảy ra khỏi máy bay, cú rơi tự do đáng sợ ấy có thể khiến bạn mạnh mẽ hơn (trưởng thành) hoặc khiến bạn bị tổn thương (trở thành nạn nhân). Nhưng sớm muộn gì, bạn cũng sẽ thấy mình quay lại sân bay, chờ đợi để lên một chuyến bay khác. Và với chuyến bay mới này, bạn sẽ lại tiếp tục đối mặt với những cơn sóng gió.

Yêu không phải là cảm xúc nhất thời, mà là một hành động, VÀ là một hành trình khám phá bản thân. Ai cũng biết yêu là phải hành động, nhưng nhiều người không nhận ra rằng tình yêu còn đòi hỏi ta phải quay vào bên trong nhìn lại chính mình. Đó là lý do vì sao tình yêu không hề dễ dàng. Bạn phải dũng cảm nhìn vào bên trong, từng bước thấu hiểu và khám phá bản thân. Rất nhiều người đã bỏ cuộc ở giai đoạn này. Vì vậy, tình yêu không chỉ là sự lựa chọn yêu ai đó mỗi ngày, mà còn là lựa chọn tìm hiểu và hoàn thiện bản thân mỗi ngày.

Giống như phản ứng hóa học, khả năng yêu thương của chúng ta không phải lúc nào cũng giống nhau. Nó thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào hoàn cảnh sống, tâm trạng của mỗi người, và những khó khăn mà cả hai đang phải đối mặt. Có những lúc ta cảm thấy yêu thương người ấy thật dễ dàng. Nhưng cũng có những lúc, việc đó thật khó khăn. Dù trong hoàn cảnh nào, thì yêu thương vẫn luôn là một sự lựa chọn.

Tình yêu không phải là điều bất biến, yêu là câu chuyện của những khoảnh khắc

Cảm giác “yêu” không phải lúc nào cũng giống nhau. Tình yêu cũng giống như thời tiết vậy. Có lúc êm đềm như sóng lăn tăn, có lúc lại dạt dào như thủy triều. Có lúc bồng bềnh như mây trời, có lúc lại tan biến như sương khói. Tình yêu được ghi dấu trong từng khoảnh khắc như thế.

Đó chính là điều khiến tình yêu vừa đẹp đẽ, vừa khó hiểu, bởi vì chúng ta thường lầm tưởng rằng tình yêu lúc nào cũng phải nồng nàn, cháy bỏng. Nhưng không phải thế. Tình yêu như vậy chỉ có trên phim ảnh mà thôi. Tình yêu thực sự nằm ở những khoảnh khắc đơn giản trong cuộc sống. Có những lúc nó đến bất chợt, có những lúc lại nhẹ nhàng, êm đềm. Có những lúc ta ngỡ như đã đánh mất tình yêu, nhưng rồi lại tìm thấy.

Vấn đề là chúng ta thường yêu quá vội vàng, mải mê chạy theo những dự định trong tương lai mà quên mất những khoảnh khắc đẹp ngay trước mắt. Hoặc cũng có thể, ta mãi chìm đắm trong quá khứ, để rồi những khoảnh khắc vụt qua nhanh chóng. Và khi bỏ lỡ những khoảnh khắc quý giá ấy, ta có thể đưa ra những quyết định sai lầm, để rồi phải hối tiếc về sau. Chúng ta cũng có thể đôi lúc vô tình phớt lờ những điều tốt đẹp hiện hữu trong tình yêu.

Vì vậy, hãy nhớ rằng tình yêu không phải là một trạng thái rõ ràng hay bất biến, sẽ không có gì chắc chắn cả. Tình yêu là một hành trình khám phá và trải nghiệm không ngừng.

Chỉ có bạn mới có thể biết được tình yêu của mình lành mạnh đến mức nào

Tình yêu có thể lành mạnh hoặc không lành mạnh. Có nhiều sắc thái và mức độ khác nhau, và một tình yêu lành mạnh có thể trở nên không lành mạnh, hoặc ngược lại. Nhưng suy cho cùng, tình yêu hiện tại mà bạn đang có hoặc là tốt cho bạn, hoặc là không tốt cho bạn. Và người duy nhất có thể xác định điều đó chỉ có bạn mà thôi.

Tất nhiên, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý có thể giúp bạn nhìn nhận sự việc rõ ràng hơn, cho bạn những góc nhìn mới mẻ, và chỉ ra những điều mà bạn chưa nhận thấy. Vì khi yêu, đôi khi ta khó nhận rõ được đúng sai. Tuy nhiên, những gì họ nhìn thấy cũng chỉ dựa trên quan điểm và kinh nghiệm tình yêu của riêng họ, không phải bạn.

Người ngoài có thể nhìn thấy những điều mà bạn không thấy, nhưng cuối cùng, chỉ có bạn mới có quyền quyết định điều gì là tốt nhất cho mình. Trong chuyện tình cảm cũng vậy, cho dù nhiều người có nói rằng tình yêu của bạn là không tốt, thì có khi bạn vẫn sẽ theo đuổi tình yêu đó cho đến lúc bản thân nhận ra nó không còn ý nghĩa nữa mà thôi.

Tình yêu không phải lúc nào cũng là chuyện tình dục và những điều ngọt ngào

Nhiều người lầm tưởng rằng tình yêu chỉ toàn là những cảm xúc cuồng nhiệt và những cử chỉ âu yếm.

Đam mê đúng là một phần của tình yêu, nhưng tình yêu còn là sự thoải mái, gắn bó, và tin tưởng lẫn nhau, giống như một bát cháo nóng vào buổi sáng mùa đông – tuy đơn giản nhưng lại ấm áp và no bụng. Kỳ vọng của chúng ta rằng một tình yêu phải luôn nồng nhiệt, say đắm khiến tình yêu trở nên thiếu thực tế, giống như cảm giác hưng phấn nhất thời do nạp quá nhiều đường. Và rồi khi cơn hưng phấn qua đi, tình yêu chỉ còn là một chuỗi những thất vọng.

Tác giả: John Kim, LMFT
Biên dịch: Đào Thị Nguyên Hoàng – Thạc sĩ Tâm lý học
Biên tập: AGATE
Theo Psychology Today